بررسی مقاومت نژادگان‌های انتخابی گندم نان در مراحل گیاهچه‌ای و گیاه کامل نسبت به پاتوتیپ غالب عامل بیماری زنگ زرد در شرایط گلخانه و مزرعه در استان کرمانشاه

در این پژوهش واکنش 24 نژادگان (ژنوتیپ) گندم منتخب تجاری و رگه (لاین)­های در دست معرفی استان کرمانشاه نسبت به نژاد غالب قارچ عامل بیماری زنگ زرد (6E158A+) بررسی شد. مقاومت گیاهچه­ایی در شرایط گلخانه و مقاومت گیاه کامل در شرایط گندمزار از راه ایجاد آلودگی مصنوعی با استفاده از اسپور عامل بیماری ارزیابی و پس از یادداشت‌برداری تجزیۀ داده­ها انجام گرفت. نتایج تجزیۀ خوشه‌ای داده­ها بر پایۀ تیپ آلودگی در مرحلۀ گیاهچه‌ای نشان داد، 8 درصد نژادگان­ها دارای ژن­هایی مقاوم با اثر کوچک و یا ژن­هایی بزرگ اثر که تظاهر مقاومت آن­ها ناقص است، هستند و دیگر نژادگان­ها توسط ژن­های بزرگ اثر کنترل می­شوند. در مرحلۀ گیاه کامل میزان سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) و میزان نسبی سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (rAUDPC) نژادگان­های گندم محاسبه شد. تجزیۀ خوشه­ای نژادگان­ها بر پایۀ تیپ آلودگی برگ اول گیاه در مرحلۀ گیاهچه­ای با سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری نشان داد، 29 درصد نژادگان­ها دارای حساسیت در مرحلۀ گیاهچه و گیاه کامل، 8 درصد نژادگان­ها در مرحلۀ گیاهچه­ای حساس و در مرحلۀ گیاه کامل مقاوم و 25 درصد نژادگان­ها مقاومت در هر دو مرحلۀ رشدی گیاه گندم داشتند. نتایج مشخص کرد میان تیپ آلودگی برگ اول در مرحلۀ گیاهچه­ای با ضریب آلودگی و AUDPC برگ پرچم همبستگی بالا و معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد.